Gunstregeling bij schenkingen en verervingen van familiale vennootschappen: nieuwe ontwikkelingen

Sinds 1 januari 2012 bestaat er in de Vlaamse schenk- en erfbelasting een fiscaal gunstregime voor familiale ondernemingen en vennootschappen. In dit seminarie staan we specifiek stil bij de nieuwigheden voor familiale vennootschappen. Het seminarie is verdiepend, zodat een zeker niveau van voorkennis vereist is.

In het eerste deel van het seminarie worden de basisprincipes van het gunstregime kort aangestipt: welke activa komen in aanmerking, wat zijn de kwalificatie- en continuiïteitsvoorwaarden? We staan daarbij ook stil bij de recente decretale wijziging inzake de termijn gedurende dewelke VLABEL kan vaststellen dat de goederen opgenomen in geregistreerde akten of aangiftes van nalatenschap te laag werden gewaardeerd. Voor familiale vennootschappen die van het gunstregime genieten start deze termijn immers pas nadat de driejaarstermijn verbonden aan de continuïteitsvoorwaarden is verstreken.

In het tweede deel gaan we in op enkele recente administratieve standpunten en voorafgaande beslissingen van de fiscale administratie en belangrijke rechtspraak.

Zo staan we onder meer stil bij de manier waarop VLABEL enerzijds en de Belgische hoven en rechtbanken anderzijds het vereiste invullen dat een familiale vennootschap een reële economische activiteit moet hebben. We focussen daarbij op het effect van de aanwezigheid van vastgoed in vennootschappen. In de praktijk is er bijvoorbeeld nogal wat discussie over de toepassing van het gunstregime op professionele vastgoedvennootschappen.

Eén van de continuïteitsvoorwaarden die moet worden nageleefd, bestaat in een tijdelijk uitkeringsverbod in hoofde van de kwalificerende familiale vennootschap. Er is discussie ontstaan over wat de precieze gevolgen zijn van een schending van dit verbod: hoe moet de nagevorderde schenkbelasting berekend worden? In de lagere rechtspraak waren reeds verschillende, tegenstrijdige, vonnissen ter zake beschikbaar, maar nu heeft ook het hof van beroep te Gent zich in een aantal recente arresten uitgesproken. We gaan in het seminarie ook in op deze arresten en de gevolgen ervan voor de belastingplichtige.

Recent werd het Grondwettelijk Hof gevraagd om zich te buigen over de vraag of het fiscaal gunstregime het gelijkheidsbeginsel niet schendt. Met name werd de vraag gesteld of er geen schending van het gelijkheidsbeginsel voorlag omdat kwalificerende familiale vennootschappen die vastgoed aanhouden dat niet of slechts gedeeltelijk wordt aangewend voor de economische activiteit volledig van de vrijstelling genieten terwijl dat in vergelijkbare andere situaties niet het geval is. Intussen is de visie van het Hof bekend. Dit arrest zal ook inhoudelijk behandeld worden.